تعیین زیست فراهمی کلسیم صدف معدنی اردبیل و بررسی امکان کاربرد آن در جیره غذایی جوجه‌های گوشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل(مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

2 موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل(مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.

4 ادراه کل امور عشایری استان اردبیل، ایران.

چکیده

برای بررسی ترکیبات معدنی صدف معدنی تولیدی در شهرستان کوثر استان اردبیل، دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول در 6 نمونه مرکب و یک نوع صدف تجاری، میزان کلسیم، فسفر، منیزیم، فلوئور و فلزات سنگین تعیین و میزان حلالیت در اسید کلریدریک 1/0 نرمال و آب مقطر دوبار تقطیر، انجام شد. فقط میزان کلسیم و حلالیت صدف اردبیل کمتر از صدف تجاری بود(05/0p<). در آزمایش دوم از 240 قطعه جوجه گوشتی جنس نر سویه راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار دارای 12 قطعه از سن 1 الی46 روزگی استفاده شد. تیمارها شامل یک جیره شاهد متوازن شده با صدف تجاری به عنوان منبع کلسیم و 4 جیره آزمایشی که در آنها به ترتیب 25، 50، 75 و 100 درصد کلسیم تامین شده که با کلسیم حاصل از صدف اردبیل جایگزین شده، بودند. شاخص‌های عملکردی رشد، خصوصیات لاشه، صفات مورفولوژیکی استخوان درشت نی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نداشت. ابقاء ظاهری کلسیم و غلظت کلسیم خون در تیمارهای شاهد و 25 درصد صدف اردبیل بالاتر از تیمار 100 درصد صدف اردبیل بود(05/0p<). در مرحله رشد بالاترین ارزش زیست‌فراهمی نسبی کلسیم به میزان 63/110 در جیره با 25 درصد صدف اردبیل و 75 درصد صدف تجاری و در مرحله پایانی در جیره با 75 درصد صدف اردبیل و 25 درصد تجاری به میزان 88/105حاصل شد. به‌طور کلی مطابق شاخص‌های عملکردی و مورفولوژیکی استخوان می‌توان صدف تجاری را در جیره غذایی جوجه‌های گوشتی با صدف اردبیل به صورت صددرصد جایگزین کرد.

کلیدواژه‌ها


آذربایجانی، ع.ر(1390) بررسی امکان کاربرد گل کربنات کلسیم حاصل از کارخانه قند در تغذیه مرغان تخم­گذار. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان.
زهروی، م.،نصیری مقدم، ح.،افتخار شاهرودی، ف.، دانش مسگران، م(1380)اثر نوع منبع و سطح کلسیم جیره غذایی و اندازه ذرات سنگ آهک بر ویژگی های تولیدی و سختی استخوان درشت نی در جوجه های گوشتی. علوم فنون کشاورزی و منابع طبیعی. جلد پنجم، شماره سوم.
حسابی نامقی، ع.ر (1393) بررسی معادن کربنات کلسیم استان خراسان جهت استفاده در تغذیه طیور. خلاصه مقالات ششمین کنگره علوم دامی ایران، دانشگاه تبریز.
AAFCO(2000) Official Publication. Association of American Feed Control Officials, Inc., Oxford, IN.
Ammerman C. B., Baker D. H. and Lewis A. J ( 1995)Bioavailability of Nutrients for Animals: Amino Acids, Minerals, and Vitamins.Academic Press, San Diego, CA.
AOAC(1995) Official Methods of Analysis. 16th ed. Assoc. Off. Anal. Chem., Washington, DC.
Ajakaiye, A., J.O. Atteh and Leeson, S (2003) Biological availability of calcium in broiler chicks from different calcium sources found in Nigeria. Animal Feed Science and Technology.104 : 209–214.
Barnet, E. and B. Nordin ( 1960) The radiological diagnosis of osteoporosis: A new approach. Clinical Radiology, 11: 166-169.
Brister, R. D., S. S. Linton and C. R. Creger (1981)Effects of dietary calcium sources and particle size on laying hen performance Poultry Science. 60: 2648 –2654.
Guinotte, F. and  Nys, Y(1991) The effects of particle size and origin of calcium carbonate on performance and ossification characteristics in broiler chicks. Poultry Science 70:1908-1920.
Hall LE, Shirley RB,  Bakalli RI,  Agarrey SE, Pesti GM and   Edwards, Jr H M)2003( Power of two methods for the estimation of bone ash of broilers. Poultry Science. 82:414-418.
Littell R. C., Henry P. R., Lewis A. J. and Ammerman C.B (1997) Estimate of relative bioavailability of nutrients using SAS procedures. Journal of Animal Science.75:2672–2683.
Nimmo, R.D., Peo, Jr., E.R., Moser, B.D., Cunningham, P.J., Olson, D.G., Crenshaw, T.D( 1980) Effect of various levels of dietary calcium and phosphorus on performance, blood and bone parameters in growing boars. Journal of Animal Science. 51, 100-111.
Okeke , O.R., I.I. Ujah, P.A.C. Okoye., V.I. E. Ajiwe, C.P. Eze( 2015) Effect of different level of cadmium, lead and arsenic on the growth performance of broiler and layer chickens. Journal of Appleid Chemistry. 8(10:57-59.
Omole, A.J., G.E. Ogbosuka, R.A. Salako, and Ajayi. O.O ( 2005) Effect of Replacing Oyster Shell with Gypsum in Broiler Finisher Diet. Journal of Applied Sciences Research 1(2): 245-248.
Poneros-shneier, A.G. and J.W. Erdman (1989) Bioavailability of calcium from sesame seeds, almond powder, whole wheat bread, spinach and non fatdry milk in rats. Journal of Food Science. 54:150.
Rehman, H.Ur., Rehman, A., Ullah, F., Ullah, N., Zeb, S., Iqbal, T., Rohullah, R., Azeem, T., Rehman, N.Ur., Farhan( 2013) Comparative study of heavy metal in different parts of domestic and broiler chickens. International Journal Pharmacology Science Reviw and Research. 23(2), 151-154.
SAS Institute (1988) SAS â User’s Guide: Statistics. Version 6.03. SAS Institute Inc., Cary, NC.
Saunders-Blades J. L., J. L. MacIsaac, D. R. Korver, and D. M. Anderson(2009)The effect of calcium source and particle size on the production performance and bone quality of laying hens. Poultry Science 88:338–353.
Suttle, N.F (2010) Mineral nutrition of livestock, 4th ed. CABI Publishing, Wallingford, UK, 426-459
Zhang, B and C. N. Coon (1997) The Relationship of Calcium Intake, Source, Size, Solubility In vitro and In Vivo, and Gizzard Limestone Retention in Laying Hens. Poultry Science 76:1702–1706.