برآورد فرصت های اقتصادی هر رأس گاو درگاوداری های کوچک در منطقه زابل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد

2 بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل

3 موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج

چکیده

در این مطالعه به منظور برآورد فرصت‌‌‌های اقتصادی هر رأس گاو، از 429 واحد گاوداری کوچک در 44 روستای شهرستان زابل شامل 1728 رأس گاو مولد و 3759 رأس کل گله طی بهار 1394 تا بهار 1395 رکوردگیری شد. نحوه جمع‌آوری داده‌ها به صورت پرسش‌نامه‌ای و استفاده از اطلاعات یک سال گذشته گاودار، رکوردگیری مستقیم و مصاحبه با گاودار بود. با استفاده از منابع درآمد و هزینه برای هر رأس گاو در هر گله تعداد 5 شاخص اقتصادی محاسبه شد. فرصت اقتصادی، مقدار درآمد اضافی است که اگر گاوداران بتوانند شاخص‌های بهره‌وری مختلف را تا حد اهداف قابل دسترس ارتقاء بدهند، عاید آن‌ها خواهد شد و از اختلاف بین متوسط گله و هدف واقع‌بینانه و ضرب آن در ارزش یک واحد تغییر در متغیر مربوطه برآورد گردید. مجموع فرصت‌های اقتصادی برآورد شده به ازای هر رأس گاو در سال معادل 68/19 میلیون ریال به ترتیب شامل 13/8 میلیون ریال (73/37%) برای متوسط شیر تولیدی روزانه هر رأس گاو، 47/6 میلیون ریال (51/32%) برای متوسط سن در اولین گوساله‌زایی، 58/3 میلیون ریال (58/20%) برای متوسط طول دوره شیردهی، 82/0 میلیون ریال (33/5%) برای متوسط فاصله گوساله‌زایی و 67/0 میلیون ریال (85/3%) برای متوسط تلفات گوساله بودند. تنوع قابل ملاحظه‌ای برای فرصت‌های اقتصادی پنج‌گانه، درصد آن ها از کل و مجموع آن‌ها، برای فصول مختلف، نوع نژاد، سیستم پرورش و اندازه گله‌های مختلف وجود داشت. این نتایج می‌توانند در برنامه‌ریزی جهت بهبود عملکرد شاخص-های اقتصادی به منظور افزایش بهره‌وری و بازدهی اقتصادی در واحدهای گاوداری کوچک روستایی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


آمارنامه کشاورزی (1394). جلد دوم، دفتر آمار و فناوری اطلاعات، وزارت جهاد کشاورزی. صص: 107-96.
وطن خواه، م.، فرجی، م.، قره داغی، ع. ا. و آقاشاهی، ع. ر. (1391). برآورد فرصت­های اقتصادی هر رأس گاو در گاوداری­های شیری کوچک. مجله علوم دامی ایران. دوره 43، شماره 1، ص ص 102-91.
Bayemi, P.H., Webb, E.C., Naoussi, P. & Manjeli, Y. (2007). Economic opportunity survey of small scale dairy farms of the north west province of Cameroon. Tropical Animal Health and Production. 39: 583–592.
Ferreira, N., Cattoni, C. J., Caceres, S. C. & Frutos, J. (2007). An economic opportunity survey of small dairy farms in Paraguay. Tropical Animal Health and Production. 39: 603-610.
Ghaffar, A., Qasim Khan, M. & Ullah, N. (2007). Integrated approach for improving small scale market oriented dairy systems in Pakistan: participatory rural appraisal and economic opportunity survey. Tropical Animal Health and Production. 39: 593-601.
Nordlund, K.V., Goodger, W.J., Bennett, T.B., Shamsuddin, M. and Klos. R.F. (2007). Methods for conducting an economic survey in small-olding dairy farms. Tropical Animal Health and Production. 39: 557-566.
SAS, (2004). Statistical Analysis Systems. Release 9. 2, Cary, NC: SAS Institute Inc.